Сатира театры Шығыс халықтарынының дәстүр-жоралғысын жаңғыртты

734

Облыстық әзіл-сықақ және сатира театры 11-маусымын ашып, көрерменмен қауышты. Өнер ұжымы жаңа маусымды — жаңа қойылыммен, яғни өзбек драматургі Еркін Хушвахтовтың «Қызыл алма» туындысымен бастады.

Шетелдік шығарманы қазақ қаламгері Исрайл Сапарбайдың өзі аударған. Және туындыны күнгейліктерге тарту ету үшін алматылық қоюшы-режиссер арнайы шақырылыпты. Жылдар бойы әлем сахнасынан түспей, көрерменнің көзайымына айналған осынау премьералық спектакльді біз де тамашалап қайтқан едік.

Қоғам тынысы. Халықтың тұрмысы. Салт пен сананың көнеруі, жаңашылдықтың төрге озуы. Жоралғының жаңғыруына да көрермен қауым дәл осы сатира театрының сахнасынан «Қызыл алма» қойылымын тамашалап, куә болды.

Жергілікті жұрт Құрбан апаны өзбек тілі мен мәдениетін, дәстүрін жетік меңгерген тұлға ғана емес, айдай сұлу, ақылына көркі сай немересі бар асыл әже ретінде жақсы таниды. Бойжеткен қызына көзі түскен талайға тойтарыс берген, салиқалы, көреген кейіпкерді сомдау — театр сахнасында 30 жылдық тәжірибесі бар әртіске жүктелді. Орынкүл Қалыбекова рөліне етене енуінің құпиясын ашты.

Орынкүл Қалыбекова, облыстық әзіл-сықақ және сатира театрының әртісі: «Өзім күнгейдің, Жетісайдың қызымын. Жасымнан өзбек ұлтымен араласып, көрші болып, сыныптас болғандықтан, бұл образ маған қиынға соққан жоқ. Бірден алып кеттім. Бірақ бір ауыр жүгінің болғанын жасырмаймын. Мәселен, менің жасым — 52-де болса, кейіпкерім — сексеннің сеңгіріне шыққан. Сол себепті оның іс-қимыл, сөйлеген сөзі мен ақыл, парасат-пайымын салуда ізденіп, еңбектендім».

Қойылым желісі бойынша, қызын ұзатқалы отырған кейуананың көрегенділігі мен тәрбиелі арудың тазалығы, жар таңдағанда серілердің сыналғандығы — комедия арқылы баяндалады. Шығыс халықтарындағы ұлттық құндылықтарды ұлықтауға бағытталған «Қызыл алма» қойылымы — өзбек драматургы Еркін Хушвахтовтың еңбегі. Шетелдік шығарманы қазақ қаламгері Исрайл Сапарбайдың өзі аударған. Және туындыны көрерменге тарту ету үшін алматылық қоюшы-режиссер Сұлтан Срайловты арнайы шақырыпты.

Сұлтан Срайлов

Сұлтан Срайлов, қоюшы-режиссер: «Көңілді әндерді қолдандық. Юлдуз Усманованың қоржынынан да бірқатар шығармаларды алғанымызды жасырмаймын. Сондай-ақ, 2-3 эпизодқа биді қостым. Өйткені театр жастарының биге деген икемі өте жақсы екен. Өзбектің билерін де нақышына келтіре  билейді. Соны тиімді пайдаландым. Дәстүрді де ұмытпадық, бір-біріне алқа-жүзік тағып, саудаласып жататын тұстары негізі 20-25 минутты қамтуы керек. Бірақ мұны небәрі 7 минутқа кіріктіре алдым».

Салтанат Жаңатаева, көрермен: «Бүгінгі спектакль өте ұнады. Өте тамаша қойылым. «Қызыл алма» деген. Қазіргі жастарымыз алатын, тәлім-тәрбиесі бар, жеті ата туралы, салт-дәстүр айтылады. Мысалы, бүгінде жеті атасын білмейтіндер бар. Сол үшін мұндай қойылымдар қажет және алдағы уақытта тағы да ұсынылса деген тілегім бар».

Өнер ошағының 11-маусымының шымылдығын ашқан 1 сағаттық спектакльге ұжымның  небәрі 6 әртісі жұмылдырылған. Және дайындық уақыты — 14 күнді құрапты. Айта өтейік, бүгінде қызметін бастағанына 10 жыл толған облыстық әзіл-сықақ және сатира театында барлығы — 80 адам жұмыс жасайды. Оның 37-сі — шығармашылық топ.

Мөлдір Бекеева