Түркістан облысы Шардара ауданындағы «Қасиет» әлеуметтік қызмет көрсету орталығында қазақтың зергерлік өнеріне арналған тағылымды дөңгелек үстел өтті. Бұл шара әртүрлі жастағы қатысушылардың басын қосты, оның мақсаты оларды зергерлік өнердің ерекше өнерімен таныстыру ғана емес, сонымен қатар жас ұрпақ пен аға буын арасындағы байланысты нығайту болды.
Қазақтың зергерлік бұйымдары жай ғана әшекей емес, сонымен қатар халықтың мәдени мұрасының маңызды бөлігі болып табылатыны белгілі. Әрбір бұйым сырға, сақина немесе алқа болсын, терең мағына мен символизмге ие. Зергерлік бұйымдардың шеберлері дәстүрлі техникалар мен материалдарды пайдалана отырып, қазақ мәдениетінің байлығы мен алуан түрлілігін көрсететін бірегей бұйымдарды жасау білімін ұрпақтан-ұрпаққа жалғастырып келеді.
Дөңгелек үстелде қатысушылар зергерлік өнердің ұрпақтар арасындағы дәнекер қызметін атқара алатынын талқылады. Аға буын өкілдері қазақ халқының тұрмыс-тіршілігіндегі түрлі әшекейлердің маңызын, ырым-тыйымдар мен мерекелерде алатын орнын айтып, өз білімдері мен тәжірибелерімен бөлісті. Жастар өз кезегінде салт-дәстүр мен әдіс-тәсілдерге үлкен қызығушылық танытып, осы өнерді заманауи жағдайда сақтауға және дамытуға ұмтылыс танытты.
Шара барысында қатысушылар тыңдап қана қоймай, сұрақтар қойып, алған әсерлері мен идеяларымен бөлісуге мүмкіндік алды. Талқылауда қазақ зергерлік өнерінің тарихы ғана емес, зергерлік өнердегі заманауи үрдістер, жаңа зергерлік бұйымдарды жасаудағы технология мен инновацияның рөлі туралы айтылды.
Зергерлік шеберлер шеберлік сабақтарын өткізді, онда жас қатысушылар қарапайым зергерлік бұйымдарды жасауда бағын сынады. Бұл оларға өндіріс процесі туралы білуге ғана емес, сонымен бірге осы ежелгі дәстүрдің бір бөлігін сезінуге мүмкіндік берді.
«Қазақ зергерлік өнері» атты тәрбиелік мәні бар дөңгелек үстел ұлттық зергерлік өнерді дәріптеу мен сақтаудағы маңызды қадам болды. Бұл ұрпақтар арасындағы байланысты нығайтып, жастардың өз тамыры мен мәдени құндылықтарын тереңірек танып, аға ұрпаққа өз білімі мен тәжірибесін жеткізуге мүмкіндік берді. Мұндай шаралар қазақ халқының бірегей мұрасын ұрпақтан-ұрпаққа жеткізе отырып, сақтап, дамыту үшін мұндай бастамаларды жалғастыру маңызды. Мұндай шаралар қазақ халқының рухани құндылықтарының дамуы мен ел тарихы, салт дәстүрі мен әдет ғұрпын қазақ халқының болмысын дәріптеуде алар орны ерек екені айқын.
Шара барысында орталықтың қызмет алушы зейнеткер аналары қазақ зергерлік өнерінің тарихы мен дәстүрлері туралы кеңінен баяндап, әр әшекей бұйымның шығу төркініне, қолданылу ерекшеліктеріне, эстетикалық және емдік қасиеттеріне жеке-жеке тоқталды. Талқылаудың негізгі аспектілерінің бірі алтын және күміс зергерлік бұйымдардың адам денсаулығына оң әсері болды. Қатысушылар бұл металдардың әл-ауқатты жақсартуға көмектесетін бірегей қасиеттері бар екенін атап өтті. Мысалы, алтын жүрек-қантамыр жүйесі үшін пайдалы болып саналады, ал күміс микробқа қарсы қасиетке ие, оны инфекциялармен күресуде пайдалы етеді. Күмістен жасалған әшекейлерді денсаулыққа пайдасы мол деп арнайы таққан. Яғни, оның тазартатын қасиеті бар деп сенген. Қолына күміс білезік тақпаған келіннің қолынан шай ішпеген. Жаңадан дүние есішін ашқан баланы күміс теңге, күміс білезік, жүзіктер салынған суға шомылдырған. Күмістің адам денсаулығына пайдасы мол деп одан нешетүрлі әшекей бұйымдар жасаған. Ең алдымен, бойтұмар – адамның бойын түрлі жамандықтан сақтайтын ырымдық зат ретінде сипатталды. Жүзік пен сақина – тек сәндік бұйым емес, рухани, отбасылық мәні бар зергерлік мұра.
Шолпы, шашбау, шаш теңге – қыз-келіншектердің шашына тағылатын әрі сәндік, әрі тәрбиелік мәні зор бұйымдар. Білезік – сом темірден құйылып, ашпалы-жаппалы, тастан безендірілген зергерлік бұйым ретінде егжей-тегжейлі таныстырылды. Сырға, қапсырма, алқа (өңіржиек) – қазақ әйелдерінің күнделікті және тойлық сәндік әшекейлері ретінде түрлі атаулар мен үлгілерде жасалған.
Осылайша, зергерлік бұйымдар эстетикалық тартымдылықпен қатар, оның қазақ халқының күнделікті өміріндегі маңыздылығын атап көрсететін функционалдылыққа ие болады. Ұлттық ою-өрнектерді талқылаған қатысушылар олардың сәнге деген құрмет қана емес, мағынасы терең, тәрбиелік мәні бар екеніне тоқталды. Зергерлік бұйымдарда қолданылатын әрбір өрнек пен таңба қазақ халқының тарихын, салт-дәстүрін, философиясын қамтиды. Зергерлік өнер шеберлері бұл білімді ұрпақтан-ұрпаққа береді, бұл мәдени мұраны сақтауға және заманауи қоғамды байытуға көмектеседі.
Жастар ою-өрнектердің символикасын, олардың қазақ халқының өміріндегі мәні мен рөлін зерттеуге үлкен қызығушылық танытты. Бұл адамның өз тамыры мен мәдени құндылықтарын түсінуге деген ұмтылысы өзіндік ерекшелігі мен дәстүрін сақтау жолындағы маңызды қадам болып табылады.
Шара соңында қатысушылар ұйымдастырушыларға осындай тәрбиелік мәні бар дөңгелек үстелге қатысуға мүмкіндік бергендері үшін алғыстарын білдірді. Олар мұндай кездесулер ұлттық мұраға деген құрметті арттыруға, өз халқының мәдениеті туралы білімдерін тереңдетуге септігін тигізетінін атап өтті. Қатысушылар қазақ зергерлік өнерін түсінуде ұрпақтар жалғастыратын, жаңа көкжиектер ашатын мұндай бастамаларды жалғастырудың маңыздылығын атап өтті.
Осылайша, дөңгелек үстел білім мен тәжірибе алмасуға жағдай жасап қана қоймай, қазақ халқының қайталанбас мәдени мұрасын сақтау мен насихаттауға жасалған маңызды қадам болды.
