73 жастағы зейнеткер 2000-2021 жылдар аралығында жасы бойынша зейнетақы алған.
Зейнетақы төлемдерін тағайындау кезінде төтенше радиациялық қауіпті аймақта тұратыны туралы Семей облысы Бесқарағай ауданының мұрағатынан анықтама берген.
2021 жылы уәкілетті органның тексеруі кезінде оның төтенше радиациялық қауіпті аймақта тұруы туралы ақпарат ішінара расталды.
Көбейтілген зейнетақыны заңсыз алу фактісіне сілтеме жасай отырып, оған артық төленген 13 миллион теңгеден астам соманы белгілей отырып, зейнетақы мөлшері қайта есептелді. 2021 жылғы 15 шілдеде зейнеткерге артық төленген соманы қайтару туралы талап-хабарлама және құқығының жоқтығына байланысты зейнетақы төлемдерінен бас тарту туралы шешім, сондай-ақ жалпы негізде зейнетақы тағайындау туралы өтініш тапсырылған. 2021 жылдың 16 шілдесінде зейнеткер қайтыс болған.
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі мұрагер ретінде жесір әйелден артық төленген зейнетақының 13 миллион теңгеден астамын өндіру туралы сотқа шағым түсірген. Уәкілетті органның пікірінше, зейнеткердің әрекеті негізсіз баюға әкеп соғады және мұрагер мұра қалдырушының міндеттері бойынша жауап беруі тиіс.
Бірінші сатыдағы сот талап қоюды қанағаттандырудан бас тартты, апелляция министрліктің талабын қанағаттандырып, бұл шешімнің күшін жойған.
Жоғарғы Соттың азаматтық істер жөніндегі сот алқасы істі қарай отырып, мынаны көрсетті:
— зейнеткер аса радиациялық қауіпті аймақта тұратынын растайтын мұрағаттық анықтаманы ұсынған;
— кейіннен мұрағаттық мәліметтер ішінара расталмаса, бірақ жалған мәліметтер беруде зейнеткердің кінәсі анықталмаса, мұрағаттық анықтамалар мемлекеттік мұрағатпен қамтамасыз етілді және зейнетақы тағайындалғанға дейін талап қоюшымен тексерілді;
— Азаматтық кодекске сәйкес, азаматқа оның тарапынан арамдық болмаған жағдайда, күнкөріс құралы ретінде берілген ақша сомасы, оның ішінде зейнетақы қайтаруға жатпайды;
— апелляция жесір әйелге артық төленген зейнетақыны өтеу міндетін негізсіз жүктеген.
Жоғарғы Сот, егер мұра қалдырушының залал келтірудегі кінәсі анықталмаса, мұрагерлер оның міндеттемелері бойынша жауап беруге міндетті еместігін көрсете отырып, бірінші сатыдағы соттың шешімін өзгеріссіз қалдырды.
