Арыстың орта ағысындағы қорғандардың бірінде археологтар ерекше олжа тапты

317

Айтуынша, бұл аймақта мұндай олжа алғаш рет кездесуі:

«Арыс өзенінің орта ағысындағы катакомбалық қорғандардың бірін қазу барысында Шымкент педагогикалық институтының археологиялық экспедициясы алғаш рет пішіні жағынан ерекше қыш бұйым – ұзынша келген терракоталық темекі шегуші құралға ұқсас затты тапты. Сирек пішінді темекі шегуші құралға ұқсаса зат-доғалы, тегістелген тұтқалары бар ұзын, қуыс аяқты. Осыған ұқсас элементтері бар темекі шегушілер – көмірлерге арналған тостаған-резервуарлар және кіші тостаған түріндегі табақтар – батыстағы Поднепровьядан бастап оңтүстігінде Амудария мен Сырдария өзендеріне дейінгі үлкен дала аумағында кездесетін кейінгі дәуірдегі көшпелі тайпалардың жерлеулерінде жиі кездеседі. Бірақ мұндай ерекше зат алғаш рет табылды. Болжам бойынша, бұл зат отбасылық-рулық жіберушісі фитомагияның тазарту түтіндерін балауыздау үшін қасиетті, маңызды атрибут болған.
Осы жерлеу камерасында екінші әйел жерлеу орны ашылып, онда алтын жұпталған қуыс сырғалар табылды.Төменгі және соңғы жақтары алтын жиектерге салынған кірістірулермен безендірілген. Он бес кірістіру қара қызыл тастардан жасалған. Табылған алтын сырғалар – ІІІ-V ғасырларда Дала тайпаларының зергерлік бұйымдарында қалыптасқан «полихромдық стиль» деп аталатын үлгіге сай. Күлтөбеге ұқсас сырғалар Батыс Қазақстандағы Лебедев қорымының қазба жұмыстарынан белгілі. Олар Оңтүстік Орал, және төменгі Еділдің бай жерлеулерінде кездескен».